Azot i fosfor to dwa główne składniki odżywcze, które w nadmiarze mogą prowadzić do eutrofizacji wód.
Proces ten charakteryzuje się nadmiernym wzrostem roślinności wodnej, co może prowadzić do obniżenia jakości wody, zubożenia fauny i flory oraz pogorszenia warunków życia w ekosystemach wodnych. Nadmiar tych substancji jest często wynikiem działalności człowieka, w tym zanieczyszczeń rolniczych, przemysłowych oraz miejskich. Jednym ze sposobów na redukcję nadmiaru azotu i fosforu w wodzie jest zastosowanie roślin wodnych, które mają zdolność ich absorpcji.
Rośliny wodne – naturalni oczyszczacze wód
Rośliny wodne pełnią istotną rolę w oczyszczaniu wód, ponieważ absorbują azot i fosfor poprzez swoje korzenie, a także poprzez procesy fizjologiczne zachodzące w liściach. Rośliny te pomagają poprawić jakość wody, zmniejszając stężenie tych szkodliwych substancji. Co więcej, rośliny wodne mają zdolność do przetwarzania azotu w formie amonowej oraz fosforu w formie ortofosforanów, a nadmiar tych składników odżywczych zostaje zmagazynowany w tkankach roślinnych lub uwalniany do atmosfery w postaci azotu.
Wśród roślin wodnych, które skutecznie usuwają nadmiar azotu i fosforu, wyróżniają się te, które są łatwe w uprawie i mogą występować zarówno w naturalnych zbiornikach wodnych, jak i w sztucznych oczyszczalniach. Najskuteczniejsze z nich to m.in. tatarak, rdest wężownik, a także rośliny pływające, takie jak pistia czy wodna trawa.
Najskuteczniejsze rośliny wodne w usuwaniu nadmiaru azotu i fosforu
Tatarak (acorus calamus)
Tatarak jest jednym z najpopularniejszych gatunków roślin wodnych, wykorzystywanych do oczyszczania wód. Jego korzenie sięgają głęboko w dno zbiorników wodnych, co sprawia, że jest w stanie skutecznie absorbować azot i fosfor z wody. Roślina ta dobrze rośnie w wodach stojących, gdzie może efektywnie usuwać zanieczyszczenia organiczne i nieorganiczne. Ponadto tatarak jest również odporny na zmiany poziomu wody, co czyni go doskonałym rozwiązaniem w zbiornikach o zmiennej głębokości.
Rdest wężownik (polygonum amphibium)
Rdest wężownik to roślina, która rośnie zarówno w wodzie, jak i w wilgotnych, błotnistych terenach. Jest znana z wysokiej efektywności w usuwaniu azotu i fosforu z wód. Roślina ta ma silnie rozwiniętą sieć korzeniową, co pozwala jej na intensywną absorpcję składników odżywczych. Rdest wężownik preferuje wody o średnim poziomie zasolenia, ale dobrze rośnie także w wodach słodkich i mniej zasobnych w substancje odżywcze.
Rośliny pływające – pistia i moczarka
Pistia (Pistia stratiotes) i moczarka (Egeria densa) to rośliny pływające, które wyróżniają się szybkim wzrostem i dużą zdolnością do oczyszczania wód. Dzięki swojej budowie, te rośliny mają dużą powierzchnię liści, która umożliwia im skuteczną wymianę gazową i absorpcję substancji odżywczych. Pistia i moczarka są szczególnie skuteczne w usuwaniu fosforu z wód. Rośliny te są łatwe w uprawie i mogą być wykorzystywane w różnego rodzaju zbiornikach wodnych, zarówno naturalnych, jak i sztucznych.
Wodna trawa (vallisneria spiralis)
Wodna trawa to kolejna roślina, która pomaga w oczyszczaniu wód, a jej korzenie skutecznie absorbują azot i fosfor. Roślina ta jest popularna w stawach, oczkach wodnych i jeziorach. Wodna trawa wytwarza długie, wąskie liście, które unoszą się na powierzchni wody, umożliwiając swobodny przepływ wody i skuteczną filtrację. Dzięki swojej zdolności do oczyszczania wody, jest stosowana w projektach mających na celu przywracanie równowagi ekologicznej w zbiornikach wodnych.
Korzyści z zastosowania roślin wodnych w oczyszczaniu wód
Zastosowanie roślin wodnych do usuwania nadmiaru azotu i fosforu w wodach ma wiele korzyści, zarówno dla środowiska, jak i dla ludzi. Rośliny te nie tylko poprawiają jakość wody, ale także pełnią funkcję filtrów naturalnych, co jest bardziej ekologiczne niż stosowanie sztucznych metod oczyszczania, takich jak chemiczne środki oczyszczające czy mechaniczne filtry.
Po pierwsze, rośliny wodne są bardzo efektywne w absorpcji substancji odżywczych. Dzięki swojej budowie, mogą usunąć duże ilości azotu i fosforu z wód, zmniejszając ryzyko eutrofizacji. Po drugie, rośliny te tworzą korzystne siedliska dla różnych organizmów wodnych, takich jak ryby, bezkręgowce czy ptaki, co pozytywnie wpływa na bioróżnorodność. Dodatkowo, rośliny wodne przyczyniają się do poprawy estetyki zbiorników wodnych, dzięki czemu mogą być wykorzystywane w projektach krajobrazowych – https://przyjazne.com.pl/japonskie-karpie-koi-jak-te-ryby-moga-stac-sie-ozdoba-twojego-oczka/.
Rośliny wodne stanowią skuteczne i ekologiczne rozwiązanie w walce z nadmiarem azotu i fosforu w wodzie. W szczególności tatarak, rdest wężownik, pistia, moczarka oraz wodna trawa wyróżniają się dużą efektywnością w absorpcji tych substancji. Zastosowanie roślin wodnych w oczyszczaniu wód jest korzystne zarówno dla środowiska naturalnego, jak i dla człowieka, ponieważ poprawia jakość wód, wspiera bioróżnorodność i zwiększa estetykę zbiorników wodnych. Rośliny te, oprócz swojej roli w oczyszczaniu wód, mogą być również wykorzystywane w projektach mających na celu poprawę jakości wód w stawach, jeziorach czy sztucznych oczyszczalniach.