Zaburzenia snu, nazywane powszechnie bezsennością mają wiele przyczyn. Chorobę tę można leczyć o ile uda się dobrze zdiagnozować powody jej powstania. Dlatego warto wiedzieć, co może prowadzić do problemów ze snem. Jedną z częstych przyczyn bezsenności przygodnej i krótkotrwałej jest stres. Może być związany z pracą, szkolą lub problemami rodzinnymi. Zazwyczaj po ustaniu sytuacji stresowej problemy ze snem mijają. Kolejną przyczyną trudności z zasypianiem jest zaburzenie rytmu dobowego. Organizm ludzki określa porę dnia na podstawie ilości światła, które do niego dociera. Duża ilość światła w dzień motywuje człowieka do działania. Wraz ze zmniejszeniem ilości światła słonecznego organizm przygotowuje się do odpoczynku. Przyczyną przygodnej i krótkotrwałej bezsenności bardzo często są infekcje. Katar, kaszel, gorączka oraz inne objawy towarzyszące przeziębieniu czy grypie znacznie utrudniają usypianie, ale również pogarszają jakość snu. Poza infekcjami, również inne choroby somatyczne mogą powodować zaburzenia snu. Chroniczny ból lub niektóre leki podawane podczas trwania chorób mogą utrudniać zasypianie, powodować wybudzanie w nocy lub skracać sen. Przewlekłe choroby nierzadko prowadzą do chronicznej bezsenności, która wymaga ingerencji lekarza.
Przyczyny i skutki bezsenności
Nie tylko choroby somatyczne, ale również niektóre zaburzenia psychiczne mogą prowadzić do bezsenności. Może się ona pojawić np. jako jeden z objawów depresji. Nieprzespane noce bardzo negatywnie wpływają na psychikę, dlatego koniecznie należy poinformować o nich lekarza prowadzącego. Niektóre leki przyjmowane sporadycznie lub stale pogarszają jakość snu. Jeśli taka sytuacja ma miejsce należy skontaktować się z lekarzem. Niektóre substancje zawarte w kawie, herbacie czy napojach energetycznych pobudzają organizm. Poranna kawa rozbudza i daje siłę do działania, podobnie działają napoje energetyzujące czy Coca Cola. Wypicie tego rodzaju napojów popołudniu może utrudniać zasypianie. Również papierosy, które poza nikotyną, zawierają m.in. substancje pobudzające, które zaburzają sen. Dlatego też należy unikać „dymka” przed snem. Jeśli jest to konieczne można pozwolić sobie na papierosa kilka godzin przed położeniem się do łóżka. Alkohol wbrew pozorom wcale nie pomaga na bezsenność. Osoby, które wypijają kieliszek przed snem, zazwyczaj szybciej zasypiają, ale ich sen jest płytki, przerywany i nie daje wypoczynku.
Jak przygotować pokój do snu
Na bezsenność skarży się 30-50% dorosłych osób. Często zaburzeniom snu można zapobiegać w prosty sposób. Trzeba tylko dokładnie poznać przyczynę ich występowania. Należy pamiętać o stosowaniu zasad higieny snu oraz o odpowiednim przygotowaniu miejsca do spania. Organizm ludzki sam przygotowuje się do zaśnięcia. W godzinach popołudniowych i wieczornych zwalniają procesy życiowe, obniża się nieco temperatura ciała. Z czasem zaczynamy odczuwać zmęczenie i senność. Aby dobrze się wyspać należy korzystać ze wskazówek, które daje nam nasz organizm.
Zanim jednak położysz się do łóżka powinieneś przygotować swoją sypialnię. W pierwszej kolejności należy ją dobrze wywietrzyć. Warto również zadbać o odpowiednią temperaturę powietrza. O ile w dzień najlepsza jest temperatura ok. 20 stopni, o tyle do spania powinna być ona o około 2 stopnie niższa. W wywietrzonym i chłodnym pomieszczeniu łatwiej zasnąć i dobrze się wyspać. Ponadto warto zadbać, aby pokój, w którym śpisz był zaciemniony. Ludzki organizm określa porę dnia za pomocą dochodzącego do niego światła. Rankiem, kiedy ilość światła słonecznego wyraźnie się zwiększa budzisz się, a wieczorem wraz ze zmniejszeniem się ilości światła czujesz senność. Dlatego też, aby nie budzić się wraz z kurami, należy zaciągnąć zasłony. Zaciemniony pokój pozwala dłużej spać. Natomiast wieczorami powinno się zadbać, aby nie przebywać w pomieszczeniach silnie oświetlonych, które zaburzają rytm dobowy. Wieczorem zalecane jest delikatne światło o barwie żółtej lub delikatnie czerwonej. Światło o kolorze białym lub niebieskim np. płynące z ekranu telewizora dodatkowo pobudza organizm i utrudnia zasypianie. Dlatego w sypialni nie powinno być odbiornik TV.
Kolejnym warunkiem dobrego snu jest cisza. Wiele osób cierpiących na bezsenność uskarża się na uporczywe dźwięki z zewnątrz. O ile to możliwe, na sypialnię należy wybierać pomieszczenia, do których dociera jak najmniejsza ilość dźwięków z zewnątrz. Lekarze zalecają także pozbycie się zegarka z sypialni. Jeśli nie jest to możliwe należy go umieścić w taki sposób, aby nie znajdował się w zasięgu wzroku. Ciągłe sprawdzanie, która jest godzina, podczas bezsennej nocy, dodatkowo stresuje i sprawia, że sen nie chce przyjść.
W chłodnej, zaciemnionej i cichej sypialni jest znacznie łatwiej zasnąć aniżeli w pokoju z telewizorem, gdzie ciągle coś się dzieje. Jeśli masz problemy ze snem zwróć uwagę, aby dobrze przygotować pokój do spania. Być może takie proste zabiegi sprawią, że wreszcie porządnie się wyśpisz.
Skutki bezsenności
Jednym z najważniejszych objawów bezsenności, branych pod uwagę podczas diagnozowania zaburzeń snu, jest subiektywna ocena pacjenta dotycząca jej wpływu na codzienne życie. Jeśli trudności w zasypianiu, płytki sen, częste wybudzenia lub bardzo wczesne wstawanie powodują obniżenie jakości życia, wtedy podejmowane jest leczenie. Jednym z najtrudniejszych do przezwyciężenia skutków zaburzeń snu jest zmęczenie. Sen, który nie daje odpowiedniego wypoczynku sprawia, że rano człowiek budzi się zmęczony. Często samo wstanie z łóżka sprawia kłopot, a co dopiero kolejne czynności, które trzeba wykonać. W takich wypadkach życie bez filiżanki mocnej kawy zaraz po przebudzeniu bywa bardzo trudne. Ciągłe zmęczenie odbija się na wszystkich czynnościach wykonywanych w domu, ale również na gorszej jakości wykonywanej pracy. Jeśli zaburzenia snu są częste i prowadzą do ciągłego zmęczenia należy zgłosić się do lekarza. Brak snu powoduje również ciągłe podenerwowanie. Może się ono ujawniać w różny sposób. Najczęściej w połączeniu ze zmęczeniem wynikającym z niewyspania, powoduje wybuchy gniewu lub uczucia rezygnacji. Przeciągający się stan podenerwowania może znacznie utrudniać stosunki społeczne w domu i w pracy. Nie należy czekać, aż samo przejdzie, tylko zgłosić się do specjalisty. Bezsenna noc powoduje także senność w ciągu dnia. Niekiedy zdarza się, że marzymy o chwilce drzemki. Warto jednak pamiętać, że godzinka snu w ciągu dnia może dodatkowo zaburzać rytm dobowy, co sprawia, że nocą nie można zasnąć. W przypadku osób cierpiących z powodu zaburzeń snu, drzemki są stanowczo odradzane.