Bezsenność to problem wielu ludzi. Szacuje się, że nawet 50% dorosłych może mieć stałe lub czasowe kłopoty ze snem. Zaburzenia snu zostały sklasyfikowane jako choroba. Dokładnie został też opisany zestaw objawów jakie jej towarzyszą. Dla ułatwienia klasyfikacji dokonano również podziału bezsenności na rodzaje. W literaturze fachowej zaburzenia snu są klasyfikowane w różny sposób.
Międzynarodowa Statystyczna Klasyfikacja Chorób i Problemów Zdrowotnych (ICD-10), dzieli zaburzenia snu na:
– nieorganiczne – niezwiązane z chorobami układu nerwowego lub chorobami somatycznymi;
– organiczne – związane z chorobami układu nerwowego lub somatycznymi.
Amerykańska klasyfikacja chorób i zaburzeń psychicznych (DSM-IV) wprowadza nieco inny podział zaburzeń snu. W tej klasyfikacji wyróżnione są zaburzenia snu:
– pierwotne – występujące samoistnie;
– wtórne – towarzyszące innym chorobom.
Jednakże lekarze podejmujący się zdiagnozowania i leczenia zaburzeń snu najczęściej stosują podział bezsenności ze względu na czas ich trwania. W tej klasyfikacji mamy do czynienia z bezsennością:
– przygodną – trwa kilka dni, najczęściej wiąże się ze stresem lub zmianą trybu życia spowodowanego np. przeprowadzką;
– krótkotrwała – czas trwania do 4 tygodni, najczęściej wywołuje ją stres, zmiana stylu życia oraz choroby somatyczne np. infekcje lub choroby związane z długotrwałym bólem.
– przewlekłą – czas trwania powyżej miesiąca, często związana jest z zaburzeniami psychicznymi, depresją, przewlekłymi chorobami somatycznymi oraz uzależnieniami.
Rodzaje bezsenności – bezsenność, a dieta
Jedną z przyczyn zaburzeń snu jest zła dieta. Często nawet nie zdajemy sobie sprawy jak ważnym elementem naszego życia jest regularne odżywianie się. Jeśli pojawiają się problemy ze snem warto dokładnie przyjrzeć się swojej diecie, może zamiast łykać tabletki wystarczy nieco zmienić swoje przyzwyczajenia żywieniowe.
Wieczorne ucztowanie. Dzisiejsi ludzie wszędzie pędzą, przez co często zupełnie nie zastanawiają się co, ile i kiedy jedzą. Powszechną praktyką stała się poranna kawa, kanapka na obiad i wieczorny posiłek, który ma uzupełnić całodniowe zapotrzebowanie organizmu na energię i składniki pokarmowe. Taki sposób odżywiania jest bardzo niezdrowy i to z kilku powodów. W pierwszej kolejności prowadzi do otyłości, kolejnym powodem jest zbytnie obciążanie organizmu, co utrudnia zasypianie i sprawia, że sen nie daje odpowiedniego wypoczynku.
Co zrobić jeśli masz problemy z zasypianiem przyjrzyj się temu, jak i co jesz. Pamiętaj też, aby:
– ostatni posiłek zjeść nie później niż 2-3 godziny przed zaśnięciem;
– posiłek wieczorny powinien być lekki i nieduży;
– najlepiej na kolację nadają się gotowane ryby i filety drobiowe oraz surowe bądź gotowane na parze warzywa;
– należy unikać ciężkostrawnych potraw.
Kaloryczność pokarmów Zaburzenia snu często zdarzają się u osób z nadwagą, jednakże również osoby niedożywione mogą mieć problemy z zasypianiem. Z obserwacji wynika, że najlepiej śpią osoby o dobrze zbilansowanej diecie. Co zrobić jeśli masz problemy z zasypianiem zapisuj przez kilka dni wszystko, co zjadłeś. Potem policz ilość przyjmowanych kalorii. Jeśli jest zbyt duża powoli ją zmniejszaj. Na początek przez tydzień jedz ok. 500 kcal mniej i zobacz, co się stanie. W przypadku problemów ze snem należy pamiętać, że nie można wprowadzać zbyt drastycznych diet, bo mogą jedynie nasilić problemy z bezsennością.
Nocne podjadanie. Badania lekarzy i dietetyków dowodzą, że najlepiej jest zjadać 5 posiłków dziennie równo rozłożonych. Niestety nowoczesny styl życia bardzo często ogranicza tę możliwość i ludzie coraz częściej jedzą jeden lub dwa posiłki w ciągu dnia. Nieregularne odżywianie nierzadko jest powodem budzenia się i podjadania w nocy. Takie nocne rozbudzenie się i podjadanie sprawia, że jakość snu ulega znacznemu pogorszeniu się.
Co zrobić aby pozbyć się nocnego podjadania musisz postarać się jeść bardziej regularnie. Zjadanie 4-5 posiłków dziennie w regularnych odstępach i o tych samych porach pozwoli Ci pozbyć się potrzeby nocnego podjadania. A to prosta droga do spokojniejszego snu. Na jakość snu duży wpływ mają również niektóre produkty, które znajdują się w codziennym menu. Problemy ze snem może wywoływać m.in. kofeina, która znajduje się w wielu produktach. Można ja znaleźć w kawie, czekoladzie, Coca-Coli, cukierkach kawowych lub napojach energetyzujących. Drugim związkiem jest teina, która występuje w herbacie. Produkty, te doskonale pobudzają rano, ale nie powinny być spożywane popołudniu, gdyż mogą spowodować trudności z zasypianiem.
Co zrobić? Unikaj spożywania produktów, które zawierają teinę lub kofeinę. W godzinach popołudniowych zrezygnuj z wszelkich potraw, które działają pobudzająco. Alkohol wbrew powszechnemu mniemaniu wcale nie działa dobrze na sen. Owszem, pomaga zasnąć, ale znacznie pogarsza jakość snu, przez co nie daje on wypoczynku. Jeśli masz problemy z zasypianiem nie lecz ich alkoholem. Szybsze zaśnięcie nie gwarantuje wyspania się. Jak się zrelaksować? Relaks sprawia, że można szybciej zasnąć. Zaburzenia snu są bardzo często wynikiem stresu i różnego rodzaju obciążeń psychicznych. Umiejętność odprężenia się może skutecznie zmniejszyć problemy z zasypianiem. Warto poznać kilka najważniejszych zasad pozwalających skutecznie zrelaksować się przed snem. Sukcesywne wprowadzanie ich w życie pozytywnie wpływa na jakość snu.
Nie próbuj zasnąć na siłę. Organizmu nie da się oszukać – to jedna z podstawowych zasad dotyczących m.in. snu. Nie można zmusić się do wcześniejszego zaśnięcia, ani do wyspania się na zapas. Dlatego do łóżka należy kłaść się tylko wtedy, kiedy odczuwasz zmęczenie i senność. Możesz być pewnym, że leżenie i przewracanie się z boku na bok nie pomoże Ci zasnąć. Znacznie lepiej wstać z łóżka i zająć się czymś np. poczytać książkę, a do łóżka wróć wtedy, gdy poczujesz senność. Warto pamiętać, że długie leżenie w łóżku w oczekiwaniu na sen jest bardzo męczące i często to właśnie ono jest odpowiedzialne za poranne zmęczenie.
Łóżko jest tylko do spania. Łóżko to miejsce do spania i tylko do spania. Należy odpuścić sobie naukę, pracę czy czytanie w łóżku. Jeśli masz w domu osobny pokój przeznaczony na sypialnię to zrób wszystko, aby oddzielić go od innych czynności nie związanych ze spaniem. Pamiętaj, że w sypialni nie powinno się jeść czy oglądać telewizji. Specjaliści od zaburzeń snu zalecają również usunięcie z zasięgu wzroku zegara. Często sen szybciej przychodzi, kiedy nie sprawdza się stale upływających minut. Wieczorem odpoczywaj. Wieczorem lepiej nie wykonywać rozbudzających czynności, ani emocjonalnych ani fizycznych. Organizm musi mieć czas na wyciszenie się. Jeśli musisz popracować wieczorem, albo coś Cię zdenerwuje, połóż się do łóżka nieco później. Przed spaniem wyluzuj. Wieczorem pozwól sobie na wygodne i luźne ubranie. 1-2 godziny przed planowanym położeniem do łóżka zrób sobie ciepłą kąpiel, a następnie pozwól sobie na odrobinę przyjemności. Możesz np. posłuchać ulubionej muzyki, albo porozmawiać z najbliższymi.