Bezsenność to ogromny problem współczesnych ludzi. Wszechobecny hałas, oświetlenie, ogromna ilość bodźców różnego rodzaju atakujących nas na co dzień nie ułatwiają spokojnego zasypiania i dobrego snu. Szacuje się, że obecnie już 30-50% dorosłych cierpi na zaburzenia snu. 16-21% z nich skarży się, że problemy ze snem występują co najmniej trzy razy w tygodniu. Około 9-15% zgłasza lekarzowi, że niedobór snu wpływa negatywnie na ich codzienne funkcjonowanie oraz samopoczucie. Jak widać zaburzenia snu towarzyszą dużej części populacji ludzkiej, jednak nie wszyscy zgłaszają się do lekarza. Często bezsenność zdarza się sporadycznie i nie jest specjalnie uciążliwa. Wtedy wystarcza szklanka ciepłego mleka, spokojna muzyka i odstresowanie, aby spokojny sen powrócił. Jednakże w przypadku problemów ze snem trwających powyżej 4 tygodni nie ma sensu męczyć się i należy zgłosić się do swojego lekarza prowadzącego, aby poszukać przyczyn takiego stanu.
Zaburzenia snu mogą być powodowane różnymi czynnikami. Najczęstszą przyczyną bezsenności jest stres, ale może ona towarzyszyć również chorobom somatycznym i zaburzeniom psychicznym. Dlatego też nie należy zbytnio odkładać wizyty u specjalisty.
Bezsenność i jej objawy
Kłopoty ze snem mogą przytrafić się każdemu. Czasami powodem problemów z zaśnięciem jest stres przed ważnym wydarzeniem, albo wręcz przeciwnie – rozprężenie po silnym stresie. Kiedy indziej zbyt późno wypijemy kawę, zbyt długo oglądamy filmy w telewizji lub pracujemy. Lista przyczyn nieprzespanej nocy może być bardzo długa, niemniej jednak należy wiedzieć, że w takim wypadku nie można mówić o bezsenności, a jedynie o problemach ze snem.
Bezsenność jest uznawana za jednostkę chorobową i podobnie jak inne choroby istnieją wytyczne, które pozwalają lekarzowi zdiagnozować ją i leczyć. Aby problemy z zasypianiem lub zbyt wczesnym wstawaniem można było nazwać bezsennością w medycznym tego słowa znaczeniu muszą być spełnione pewne warunki. Przede wszystkim objawy takie jak trudności w zasypianiu, utrzymaniu snu, zbyt wczesne wybudzanie lub sen nie dający wypoczynku, muszą prowadzić do gorszego samopoczucia oraz zaburzać funkcjonowanie w ciągu dnia. Ponadto powinny powtarzać się co najmniej trzy razy w tygodniu i trwać co najmniej przez miesiąc. Jak zatem można zauważyć obiektywnymi wyznacznikami bezsenności są czas trwania objawów, ich częstotliwość i wpływ na życie codzienne pacjenta.
Warto podkreślić, że w przypadku stwierdzania bezsenności lekarze opierają się na subiektywnych odczuciach pacjenta. W trakcie dalszej diagnostyki, której zadaniem jest ustalenie przyczyn problemów ze snem oraz sposobie ich leczenia chory prowadzi dzienniczek snu, który dokładniej pozwala określić jego stan.
Wymienione wyżej objawy bezsenności stosowane są w praktyce lekarskiej na co dzień. W przypadku badań nad bezsennością lub podczas sprawdzania działania leków nasennych kryteria określające bezsenność są dokładniej zdefiniowanej. Jako kryteria bezsenności wymienia się wtedy:
– trudność w zasypianiu – wydłużenie okresu zasypiania, inaczej latencji snu, powyżej 45minut;
– problem z utrzymaniem snu – łączny czas wybudzeń ze snu wciągu nocy przekraczający 30 minut;
– krótki sen – całkowity czas snu poniżej 6-6,5 godziny (wyłączając osoby z małą potrzebą snu).